Sağlamlıq mütəxəssislərinin onilliklər ərzində “gündə beş porsiya meyvə və tərəvəz yemək” məsləhəti təkcə fiziki sağlamlığa deyil, həm də yuxunun keyfiyyətinə birbaşa təsir göstərir. ABŞ-də aparılan yeni bir araşdırma, kifayət qədər meyvə və tərəvəz istehlakının yalnız bir gündə yuxu keyfiyyətində nəzərəçarpacaq yaxşılaşma təmin edə biləcəyini ortaya qoydu.
Çikaqo Universitetinin yuxu dərmanı üzrə mütəxəssisi Dr. Marie-Pierre St-Onge və Kolumbiya Universitetindən qidalanma üzrə alim Dr. Marie-Pierre St-Onge tərəfindən birgə aparılan araşdırmada orta yaşları 28 olan 34 sağlam gənc araşdırılıb. İştirakçılar proqram vasitəsilə gündəlik qida istehlaklarını bildiriblər, yuxu rejimlərini isə obyektiv monitorinq cihazları ilə qiymətləndiriblər.
Tədqiqatın nəticələri göstərdi ki, gündə ən az beş porsiya meyvə və tərəvəz istehlak edən insanların yuxu keyfiyyəti heç istehlak etməyənlərə nisbətən yüzdə 16 artıb. Tam taxıl kimi karbohidratlara üstünlük verən şəxslərin daha keyfiyyətli yuxuya sahib olduğu da qeyd edilib.
Gununsesi.info xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, mütəxəssislər yuxu problemlərini belə izah edirlər
Sağlamlıq mütəxəssislərinin onilliklər ərzində “gündə beş porsiya meyvə və tərəvəz yemək” məsləhəti təkcə fiziki sağlamlığa deyil, həm də yuxunun keyfiyyətinə birbaşa təsir göstərir. ABŞ-də aparılan yeni bir araşdırma, kifayət qədər meyvə və tərəvəz istehlakının yalnız bir gündə yuxu keyfiyyətində nəzərəçarpacaq yaxşılaşma təmin edə biləcəyini ortaya qoydu.
Alimlər bildirirlər ki, bu müsbət təsirin səbəbi bağırsaq mikrobiomunda dəyişikliklər ola bilər. Liflə zəngin bitki qidaları yuxunu tənzimləyən serotonin və melatonin hormonlarına təsir edən faydalı bakteriyaların böyüməsini təşviq edir. Digər tərəfdən qırmızı və işlənmiş ətdə yüksək olan pəhrizlər yuxu problemləri riskini artırır.
Dr.Tasai, “Qısa müddətdə belə əhəmiyyətli bir fərq görmək diqqətəlayiqdir. Pəhriz dəyişiklikləri daha yaxşı yuxuya nail olmaq üçün təbii və sərfəli bir yanaşma təklif edə bilər” deyib.
Dr. St-Onge “Hətta kiçik dəyişikliklər yuxuya böyük təsir göstərə bilər. Bu, insanlara daha yaxşı istirahətin öz əllərində olduğunu bilmələri üçün gücləndirici bir mesajdır” bildirib.
Yuxusuzluq ümumi bir problemdir
İngiltərədə beş milyondan çox insanın üç aydan çox həftədə ən azı üç gecə yatmaqda çətinlik çəkdiyi bildirilir. 2023-cü ildə aparılan sorğu hər altı britaniyalıdan birinin yuxusuzluqdan əziyyət çəkdiyini ortaya qoydu; lakin yüzdə 65-i bu problem üçün heç bir kömək istəməyib.
Xroniki yuxu pozğunluqlarının xərçəng, iflic, sonsuzluq, ürək xəstəliyi, piylənmə və diabet kimi bir çox sağlamlıq problemi ilə əlaqəli olduğu bilinir. Qısa müddətdə əsəbilik, diqqət dağınıqlığı və zehni performansın azalması kimi təsirlər görülür.
Amerika Yuxu Assosiasiyasının məlumatına görə, ABŞ-də təxminən 70 milyon insan yuxu pozğunluğu ilə mübarizə aparır.
Dietoloq Prof. Tim Spectorun təklif etdiyi başqa bir yanaşma həftədə 30 müxtəlif növ bitki istehlak etməkdir. Bu tövsiyə yalnız kəmiyyəti deyil, müxtəlifliyi vurğulayan perspektivi təmsil edir.
Digər tərəfdən, İngiltərədəki Milli Səhiyyə Xidməti (NHS) uzun müddətdir ki, vətəndaşlara gündə beş porsiya meyvə və tərəvəz istehlak etməyi tövsiyə edir. Ancaq rəsmi məlumatlar göstərir ki, qadınların yalnız üçdə biri və kişilərin dörddə biri bu məqsədə nail olur.
Ərzaq məhsullarının bahalaşması da bu məqsədə mane olan amillərdəndir. Bildirilir ki, son illərdə təzə məhsulun qiyməti 39 faiz, təkcə kökün qiyməti 150 faiz artıb.
Mütəxəssislər yuxusuzluqla mübarizədə qidalanmanın roluna daha çox diqqət yetirilməli olduğu qənaətindədirlər. Yeni tapıntılar göstərir ki, yaxşı bir gecə yuxusu boşqablarımıza qoyduğumuzla düşündüyümüzdən daha yaxından əlaqəlidir.
Günel Həsənova
