ABŞ və Ukrayna arasında imzalanan faydalı qazıntı sazişindən sonra Ukraynanın hansı təbii sərvətlərə sahib olduğu sualı yenidən gündəmə gətirilməyə başlayıb.
Gununsesi.info xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, ABŞ və Ukrayna, nəhayət, iki ölkə arasında gərginliyə səbəb olan nadir minerallar haqqında saziş imzalayıb.
Rusiya işğalından çox əvvəl xammal mütəxəssisləri Ukraynanın “gizli sərvəti” haqqında danışırdılar.
Bu maddələrin əhəmiyyəti milli sərhədləri aşır. Onlar aerokosmik, müdafiə, külək turbinləri, yarımkeçiricilər, enerji saxlama və hətta smartfonlarda istifadə olunur.
Kiyevin hesablamalarına görə, Ukrayna dünya üzrə kritik xammal ehtiyatlarının təxminən 5 faizinə malikdir. Yerin altında olan, lakin böyük ölçüdə istifadə olunmamış bu resurslar yaşıl iqtisadiyyata keçid, Qərbin Çin və Rusiya kimi ölkələrdən strateji müstəqilliyi üçün açardır.
“Naftemporiki” qəzeti Ukraynanın mineral sərvətlərinin təfərrüatlarını aydınlaşdırıb
QRAFİT: Təsdiqlənmiş ehtiyatları 19 milyon ton olan Ukrayna dünyanın ilk 5 ölkəsi sırasındadır. Qrafit elektrik avtomobil akkumulyatorları üçün vacibdir.
LİTİUM: Ölkə Avropadakı yataqların 30 faizinə sahib, lakin onların heç biri hələ istismar olunmayıb.
TİTAN: Avropanın ehtiyatlarının 7 faizi Ukraynadadır. Bu yüngül metal aerokosmik və sənaye tətbiqlərində istifadə olunur.
NADİR YER ELEMENTLƏRİ: Tamamilə xəritələnməsə də, Ukrayna əhəmiyyətli ehtiyatlara malik olduğunu iddia edir. Nadir torpaqlar külək turbinləri, elektronika, silah sistemləri və yüksək texnologiyalı infrastruktur üçün vacibdir.
DİGƏR METALLAR: Mis, nikel, kobalt, manqan, gümüş, qurğuşun, uran və berilyum əhəmiyyətli miqdarda mövcuddur.
Sərvətinə baxmayaraq, Ukrayna investisiya, texnologiya və siyasi sabitliyin olmaması səbəbindən məlum ehtiyatlarının cəmi 15 faizini istifadə edib.
Məsələn, ən böyük litium ehtiyatları istifadə olunmamış qalır. Qlobal tələbatın eksponent olaraq artmasına baxmayaraq, nadir torpaq elementləri hələ istehsalata daxil olmayıb.
RUSİYA VƏ ÇİN İLƏ RƏQABƏT SAHƏSİ
ABŞ-Ukrayna faydalı qazıntılar sazişi həm də Çindən asılılığı azaltmaq üçün qlobal strategiyanın bir hissəsidir. Pekin nadir metallar istehsalının təxminən 75 faizinə nəzarət edir və son illərdə Qərbə ixraca məhdudiyyətlər qoyub. ABŞ-nin Ukraynadakı fəal rolu həm də Çinin texno-eksportçuluğuna cavabdır.
Moskva həmçinin Ukraynanın şərqində nadir elementlər, uran, kömür və manqanla zəngin olan bölgələrə nəzarəti saxlamağa çalışır.
SecDev in məlumatına görə, Rusiya hazırda ölkənin kömür mədənlərinin 3 faizinə və manqan, tantal, həmçinin sezium ehtiyatlarının 50 faizinə nəzarət edir.
Günel Həsənova
