“ဂျပိုးတွေလာနေပြီ”

၅၅၉ ရေးသားသည်။

နိုင်ငံတကာက Gen Z တွေအတွက်စိုးရိမ်ဝမ်းနည်းရတာတစ်ခုရှိပါတယ်။ အဲဒါကတော့ သူတို့ရင်ဆိုင် နေရတဲ့ မကောင်းဆိုးဝါး အစိုးရတွေဟာ အရင်ခေတ်ကအာဏာရှင်တွေထက်ပိုအရှက်နည်း၊ပိုရက်စက်ပြီး သူတို့အချင်းချင်းပိုညီညွတ်ကြတယ်ဆိုတာပါပဲ။

“အာဏာရှင်ကော်ပိုရေးရှင်း” ( Autocracy, Inc.) စာအုပ်ကိုရေးတဲ့ ပူလစ်ဇာဆုရသတင်းစာဆရာမ အန်း အက်ပဲလ်ဘောင်ကတော့ ဒီခေတ်အာဏာရှင်တွေဟာအတွေးအခေါ်အယူဝါဒတွေကို ဟန်ဆောင်ပြမနေတော့ပဲအာဏာတည်မြဲရေးတစ်ခုပဲမျက်နှာပြောင်တိုက်ပြီး ကြည့်တော့တယ်လို့ စစ်အေးတိုက်ပွဲခေတ် နဲ့ယှဉ်ပြီးပြောခဲ့ပါတယ်။

“ဒီခေတ်မှာအာဏာရှင်ကော်ပိုရေးရှင်းရဲ့အဖွဲ့ဝင်တွေဟာ သူတို့ကိုဘယ်နိုင်ငံတွေကဘယ်လိုဝေဖန် နေကြတယ်ဆိုတာဂရုကိုမစိုက်တော့ဘူး” လို့ အန်းကဆိုပါတယ်။ နိုင်ငံတကာက အာဏာရှင်နိုင်ငံ တွေအစုအဝေးကို “အာဏာရှင်ကော်ပိုရေးရှင်း” အဖြစ်သူမကတင်စားပြီးပြောတာပါ။

Public Service Announcement

ပြီးတော့သူတို့ဟာအာဏာကိုလက်မလွှတ်ဖို့အတွက် အချင်းချင်းဘယ်လိုပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရမယ် ဆိုတာကိုကောင်းကောင်းသိကြပါတယ်။ ရုရှ၊တရုတ်၊ဘီလာရုစ်၊ အီရန်၊မြောက်ကိုရီးယား၊တူရကီ ၊ ဗင်နီဇွဲလား၊ မြန်မာ၊ ဆော်ဒီအာရေးဗီးယား၊ဗင်နီဇွဲလား၊ဆူဒန် တို့အပါအဝင် ဂျပိုးတစ်ဖွဲ့လုံးက ညီညွတ်ကြပါတယ်။

ဘီလာရုစ်ကိုကြည့်ပါ။ သူတို့အစိုးရကိုနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းအသီးသီးကအဖက်မလုပ်ကြပါဘူး။

ဥရောပသမဂ္ဂ နဲ့အနောက်နိုင်ငံအသီးသီးကမဆက်ဆံကြပါဘူး။ သူတို့ကုန်ပစ္စည်း တော်တော်များများကို အမေရိကန်မှာရောင်းလို့မရပါဘူး။ သူတို့လေကြောင်းလိုင်း Belaviaဟာ ဥရောပနိုင်ငံတွေကိုပျံသန်းလို့မရပါဘူး။

ဒါပေမယ့် သူမှာဖြေဆေးရှိပါတယ်။ တရုတ်က ကုမ္ပဏီကြီးနှစ်ဒါဇင်ကျော်ကဘီလာရုစ်မှာရင်းနှီးမြှုပ်နှံပါတယ်။ တရုတ်-ဘီလာရုစ် စက်မှုဇုံတောင်ထောင်ထားပါတယ်။အီရန်နဲ့ဘီလာရုစ်တို့က၂၀၂၃ခုနှစ်ကစပြီး အဆင့်မြင့်အရာရှိတွေအဆင့် အပြန်အလှန် အလည်အပတ်တွေလုပ်ပြီးပူးပေါင်း ကြပါတယ်။

ကုလသမဂ္ဂမှာကျူးဘားက ဘီလာရုစ်ဖက်ကရပ်တည်ပြပါတယ်။ရုရှကတော့အနွေးထွေးဆုံးပါပဲ၊ နယ်ခြားဖြတ်ကျော်စီးပွားရေးတွေ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ၊နိုင်ငံရေးအရအထောက်အပံ့တွေပေးပါတယ်။

အပြန်အလှန်အားဖြင့် ဘီလာရုစ်ကလည်းသူ့နိုင်ငံအတွင်းမှာရုရှရဲ့တပ်ဖွဲ့တွေနဲ့လက်နက်တွေကိုလက်ခံပေးပါတယ်။ ယူကရိန်းကိုတိုက်ခိုက်ကြဖို့ပါ။ မြန်မာ အာဏာသိမ်း​ခေါင်း​ဆောင်ကတော့ဘီလာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကို ကို “အဂ္ဂမဟာသရေစည်သူ”ဘွဲ့ကိုချီးမြှင့်ပါတယ်။

ဗင်နီဇွဲလားအကြောင်းပြောရအောင်ပါ။၂၀၀၈ မှာတုန်းက အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ကနေဒါနဲ့ ဥရောပသမဂ္ဂတို့က ဗင်နီဇွဲလားအစိုးရဲ့ပြည်သူတွေအပေါ် ရက်စက်မှုတွေနဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါးမှောင်ခို လုပ်ငန်းတွေကြောင့် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေလုပ်ခဲ့ပါတယ်။

ကိစ္စမရှိပါဘူး။ ဗင်နီဇွဲလားသမ္မတ နီကိုးလတ်စ်မာဒူရိုက ရုရှဆီကချေးငွေတွေရပါတယ်။ ရုရှက ဗင်နီးဇွဲလားရဲ့ ရေနံလုပ်ငန်းမှာရင်းနှီးမြှုပ်နှံပါတယ်။ အီရန်ကလည်းအားကျမခံဝင်ရောက်မြှုပ်နှံပါတယ်။ ဘီလာရုစ်ကုမ္ပဏီတစ်ခုက ဗင်နီဇွဲလားအတွက် လယ်ထွန်စက်တွေထုတ်လုပ်ပေးပါတယ်။ တူရကီကဗင်နီဇွဲလားရဲ့တရားမဝင်ရွှေလုပ်ငန်းကိုကိုင်တွယ်ပေးပါတယ်။

ကျူးဘားကတော့ ဗင်နီဇွဲလားရဲ့မြို့တော်ကာရာကက်စ်မှာလုံခြုံရေးဆိုင်ရာနည်းပညာတွေ တည်ဆောက်ပေးနေတာကြာခဲ့ပါပြီ။ တရုတ်က အဓိကရုဏ်းနှိမ်နင်းတဲ့မီးသတ်ပိုက်တွေ၊ဒိုင်းတွေ၊ မျက်ရည်ယိုဗုံးတွေပေးပို့ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၄ နဲ့ ၂၀၁၇ ခုနှစ်လူထုလှုပ်ရှားမှုတွေမှာ ဆန္ဒပြသူတွေ သေဆုံးခဲ့ကြရပါတယ်။

ဒီလုပ်ရပ်တွေကြောင့်ဘီလာရုစ် နဲ့ ဗင်နီဇွဲလားအစိုးရတွေကိုသူတို့ပြည်သူတွေကမုန်းတီးကြပါတယ်။ ရိုးသားမှန်ကန်တဲ့ရွေးကောက်ပွဲသာလုပ်ရင်ဒီလိုအစိုးရတွေ နိုင်ဖို့အခွင့်အရေးလုံးဝမရှိနိုင်ပါဘူး။ ၂၀၂၀ခုနှစ် ဩဂုတ်လမှာ ဘီလာရုစ်သမ္မတရဲ့ရွေးကောက်ပွဲလိမ်လည်မှုကြောင့် လူဦးရေ ၁၀သန်းပဲ ရှိတဲ့နိုင်ငံမှာ ပြည်သူတစ်သန်းကျော်လမ်းပေါ်ထွက်ပြီးဆန္ဒပြခဲ့ပါတယ်။ ဗင်နီဇွဲလားကပြည်သူတွေကလည်း ဘီလာရုစ်ပြည်သူတွေနဲ့အတူခံစားရကြောင်းပြသဖို့ လမ်းတွေပေါ်ကိုထွက်ကြပါတယ်။

ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီတိုက်ပွဲတွေအနိုင်မရသေးတာဟာပြည်သူတွေတိုက်ပွဲမဝင်လို့မဟုတ်ပါဘူး။ အာဏာရှင်တွေရဲ့ကွန်ယက်ချိတ်ဆက်မှုကြောင့်ပါပဲ။ ပြီးခဲ့တဲ့၂၀ရာစုမှာတုန်းကအာဏာရှင်တွေဟာ အခုလောက်ချိတ်ဆက်မှုမကောင်းခဲ့ကြပါဘူး။

အာဏာရှင်အချင်းချင်းတောင်မတည့်ခဲ့ကြတာတွေရှိပါတယ်။ ဆိုဗီယက်ရုရှ နဲ့ တရုတ်အဖြစ်က ထင်ရှားခဲ့ပါတယ်။ ဆိုဗီယက်ခေါင်းဆောင်စတာလင်က ယူဂိုစလားဗီးယား ခေါင်းဆောင် မာရှယ်တီးတိုးကိုလုပ်ကြံဖို့ကြိုးစားခဲ့ဖူးပါတယ်။ ကွန်မြူနစ်တွေအချင်းချင်းပါ။

ဗီယက်နမ်က က‌မ္ဘောဒီယားကို ၁၉၇၈မှာ ဝင်တိုက်ပါတယ်။ အပြန်အလှန်အားဖြင့် တရုတ်က ဗီယက်နမ်ကို ၁၉၇၉မှာဝင်တိုက်ခဲ့ပါတယ်။ သုံးနိုင်ငံလုံးဟာ ကွန်မြူနစ်တွေဖြစ်ပါတယ်။

အီရန်နဲ့အီရတ်က ၁၉၈၀ကနေ ၁၉၈၈အထိ ၈နှစ်ကြာစစ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ နှစ်နိုင်ငံလုံးဟာ မွတ်ဆလင်နိုင်ငံတွေဖြစ်ကြပြီးအာဏာရှင်တွေအုပ်ချုပ်ကြပါတယ်။ ဆွန်နီ နဲ့ ရှီးယိုက် ကွားခြားမှု တော့ရှိပါတယ်။

၂၁ရာစုမှာတော့အာဏာရှင်တွေဟာ ချိတ်ဆက်မှုပိုအားကောင်းလာပါတယ်။ မျက်နှာပိုပြောင်လာ ပါတယ်။ သူတို့မှာဘာခံယူချက်မှမရှိပါဘူး။ သူတို့မိသားစုတွေငွေပုံပေါ်တက်ထိုင်ပြီး ဘဝကိုစံစားဖို့ အတွက် အတားအဆီးမှန်သမျှကိုရက်ရက်စက်စက်ရှင်းလင်းကြပါတယ်။ ဒီလုပ်ရပ်တွေကိုပုန်းလျှိုး ကွယ်လျှိုးလုပ်တာမဟုတ်ပဲပြောင်ပြောင်ပဲလုပ်ပြကြတာပါ။

ရုရှ၊တရုတ်၊အီရန်၊မြောက်ကိုရီးယား၊ဘီလာရုစ်၊ဗင်နီဇွဲလား၊တူရကီ စတဲ့နိုင်ငံတွေအားလုံးဟာ ရက်စက်ယုတ်မာမှုတွေကိုဗြောင်ကျကျလုပ်နေကြတာပါ။စိုးရိမ်စရာကောင်းတာကဒီမိုကရေစီနိုင်ငံအချို့မှာပါ ဂျပိုးတွေရွေးကောက်ပွဲနိုင်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။အမေရိကန်က ဒေါ်နယ်ထရန့်နဲ့ အိန္ဒိယက နရန်ဒရာ မိုဒီတို့ဟာထင်ရှားတဲ့သာဓကတွေပါ။

ဝမ်းသာစရာသတင်းကောင်းတစ်ခုကတော့ မနေ့က ကနေဒါနိုင်ငံရွေးကောက်ပွဲမှာ ထရန့်ရဲ့နိုင်ငံရေး စတိုင်ကိုအားကျတဲ့ ကွန်ဆာဗေးတစ်တွေမဲရှူံးပြီး လစ်ဘရယ်တွေနိုင်သွားခဲ့တာပါပဲ။

ကမ္ဘာ့ပြည်သူတွေတစ်ဂိုးစနိုင်ပါပြီ။ အားလုံးညီညွတ်ကြဖို့လိုပါတယ်။ အားလုံးကအားလုံးကို စိတ်ဝင်စားနေကြဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ နို့လက်ဖက်ရည်ညီညွတ်ရေး (Milk Tea Alliance) တင်မကပဲလက်ဖက်ရည်၊ကော်ဖီ၊ရေနွေကြမ်း၊ထန်းရည်၊ဓနိရည်၊ရှန်ပိန်၊ဘီယာ၊ဝီစကီ၊ တကွီလာ၊ဗော်ဒကာတွေအထိညီညွတ်ကြပါစို့။ ။