2012-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən müəyyən edilmiş 11 oktyabr Beynəlxalq Qız Uşaqları Günü bu il müharibələrin və hüquqların itirilməsinin kölgəsində qaldı.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının məlumatlarına görə, hər beş qızdan biri orta məktəbi bitirə bilmir. Aşağı gəlirli ölkələrdə qızlar və gənc qadınlar internetə daxil ola bilmirlər.
Gununsesi.info xəbər verir ki, UNICEF-in məlumatına görə, hər səkkiz qızdan biri 18 yaşına çatmamış cinsi zorakılığa məruz qalır. Beynəlxalq Qız Uşaqları Günü qızların beynəlxalq aləmdə üzləşdiyi problemləri həll etmək üçün hər il oktyabrın 11-də qeyd olunur.
2012-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının təyin etdiyi 11 oktyabr gender bərabərsizliyi, uşaq nikahları, sağlamlıq və təhsilə çıxışın məhdudluğu kimi mühüm məsələlərə diqqət çəkib.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) məlumatına görə, 2024-cü ilin mövzusu “Qızların gələcəyə baxışı”dır.
Bu günün qız uşaqları qlobal böhranlardan qeyri-mütənasib şəkildə təsirlənirlər. Qızlar iqlim, münaqişələr, yoxsulluq, insan haqları və gender bərabərliyi üçün çətin qazanılmış qazancların itirilmək ərəfəsində olduğu bir il yaşayırlar. BMT-nin məlumatına görə, təxminən hər beş qızdan biri orta məktəbi bitirmir. Bundan əlavə, hər 10 qızdan təxminən 4-ü ali orta təhsili başa vurmur.
Bu gün hər zamankindən daha çox qız məktəbə gedir, lakin onlar xüsusilə də elm, texnologiya, mühəndislik və riyaziyyat (STEAM) sahələrində oğlanlarla eyni imkanlara malik deyillər. Qadınlar STEAM məzunlarının yalnız 35 faizini təşkil edir Bu, STEAM işçilərinin yalnız 29 faizini təşkil edir. Bu gün 119 milyon 3 min qız məktəbə getmir və 2015-ci ildən bu rəqəm cəmi 4,3 faiz azalıb. Digər tərəfdən, məlumatlar göstərir ki, aşağı gəlirli ölkələrdə yeniyetmə qızların və gənc qadınların təxminən 90 faizinin internetə çıxışı yoxdur.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Uşaq Fondunun (UNICEF) bu gün açıqladığı yeni hesabata əsasən, 18 yaşına çatmamış zorlanmış və ya cinsi istismara məruz qalmış 370 milyondan çox qız və qadın var. Bu o deməkdir ki, hər 8 qızdan 1-i 18 yaşına çatmamış cinsi zorakılığa məruz qalır. Uşaqlara qarşı cinsi zorakılıqla bağlı ilk dəfə aparılan bu qlobal və regional qiymətləndirmə araşdırması bütün dünyada hücumların miqyasını ortaya qoyur. Bu hücumlar çox vaxt uşaqların həyatı boyu unuda bilməyəcəyi təsirlərə səbəb olur.
UNICEF-in İcraçı Direktoru Catherine Russell mövzu ilə bağlı bildirib ki, “Uşaqlara qarşı cinsi zorakılıq mənəvi vicdanımıza bir ləkədir. Çox vaxt uşağın tanıdığı və güvəndiyi birisi tərəfindən həyata keçirilən bu hadisələr, uşaqda dərin və qalıcı travmalara səbəb olur”.
Əldə edilən məlumatlara görə, uşaqlara qarşı cinsi zorakılıq bütün dünyada görülə bilən və bu səbəbdən coğrafi, iqtisadi və mədəni sərhəd tanımayan bir hadisədir.
79 milyon uşaq və qadın (22 faiz) ilə ən çox qurbanların sayı Saharaaltı Afrikadadır.
UNICEF-in məlumatına görə, cinsi zorakılıq hallarının çoxu yeniyetməlik dövründə baş verir və 14-17 yaş arasında ciddi bir artım müşahidə olunur.
Araşdırmalar göstərir ki, cinsi zorakılığa məruz qalan uşaqlar təkrar zorakılığa daha çox məruz qalırlar. Cinsi zorakılığa məruz qalan insanlar çox vaxt bu travmaların təsirini yetkinlik yaşına qədər hiss etməyə davam edirlər.
Cinsi yolla ötürülən xəstəliklər, maddə asılılığı, sosial təcrid, narahatlıq və depressiya kimi psixi sağlamlıq problemləri üçün daha çox risk altında olan bu fərdlərin sağlam münasibətlər qurmaqda da problemləri ola bilər. Araşdırmanın nəticələrinə görə, uşaqlar bəzən çox uzun müddət başlarına gələn hadisələri heç kimə izah etmirlər, hətta həyatları boyunca bir sirr olaraq saxlayırlar, bu da travmaların təsirinin daha da artmasına səbəb olur.
Günel Həsənova
