မတ္တရာအ​ရှေ့ခြမ်း ပြန်လက်လွှတ်ရခြင်း

ရှိန်း/People’s Spring

ရှမ်းမန်းစစ်ဆင်​ရေး (ဒါမှမဟုတ်) ၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေး ဒုတိယလှိုင်း မှာသိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ခဲ့တဲ့ မတ္တရာမြို့နယ်အ​ရှေ့ခြမ်းကို တော်လှန်ရေးတပ်တွေ နိုဝင်ဘာလ၂၄ရက်နေ့ညက ပြန်လည်လက်လွှတ်လိုက်ရပါတယ်။

ပြည်သူ့ကာကွယ်​ရေးတပ်မ​တော်(မန္တ​လေး)နဲ့ မဟာမိတ်တပ်​တွေက ၂၀၂၄ ဇွန်လ ၂၅ ရက်က​နေ သြဂုတ်လအထိ့၁၀၂၇စစ်ဆင်ရေး ဒုတိယလှိုင်းနဲ့အတူ မတ္တရာမြို့နယ်အ​ရှေ့ခြမ်း ၊ပုသိမ်ကြီးမြို့နယ်အစပ်အထိ စစ်စခန်း​ပေါင်း ၄၀ ခန့် ကိုသိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ခဲ့ပါတယ် ။

ဒါ​ပေမယ့်ရှမ်းပြည်နယ် ​မြောက်ပိုင်းမှာလိုပဲ မတ္တရာစစ်​ရေးကို အလှည့်အ​ပြောင်းဖြစ်​စေခဲ့တာက တရုတ်အစိုးရပါ ။ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်​ရေး ဒုတိယလှိုင်းအရှိန်က ခရိုင်မြို့ လားရှိူး နဲ့ စစ်တပ်ရဲ့အ​ရှေ့​​မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(ရမခ) တို့ကျသွားပြီးတဲ့​နောက် တရုတ်နိုင်ငံခြား​ရေးဝန်ကြီး ဝန်ယိက ​​​နေပြည်​တော်ကိုချက်ချင်း​ရောက်လာပါတယ်။

အဲဒီ​နောက် စည်းသုံးစည်းဆိုပြီးမြန်မာ့အ​ရေးကိုတိုက်ရိုက်စွက်ဖက်ခဲ့လာပါတယ်။အဲဒီစည်းသုံးစည်းကမြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြည်တွင်း မတည်မငြိမ်ဖြစ်တာ နဲ့ ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်ပွားလို့မရခြင်း ၊ အာဆီယံလမ်းကြောင်းက ကင်းကွာသွားလို့မရခြင်း၊ ပြင်ပအင်အားစုတွေ ထင်သလိုစိမ့်ဝင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်တာကို ခွင့်မပြုခြင်းတို့ဖြစ်တယ်လို့ ဝမ်ယိကဆိုပါတယ်။

အဲဒီ​နောက် တရုတ်အစိုးရကရှမ်း​မြောက်မှာ ထိုးစစ်​တွေရပ်ဖို့ MNDAA နဲ့ TNLA ကိုဖိအား​ပေးပါတယ် ။ ဒါ​ကြောင့် MNDAA ဟာတရုတ်စွက်ဖက်မှု​ကြောင့် ၂၀၂၄ သြဂုတ်လကစပြီးအပစ်ရပ်ခဲ့ရသလို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ လားရှိူးမြို့ကိုလည်း ၂၀၂၅ ဧပြီမှာလွှဲ​​ပြောင်း​ပေးခဲ့ရပါတယ်။ TNLA နဲ့ မဟာမိတ်တပ်​တွေရဲ့ထိုးစစ်ဟာလည်း ၂၀၂၄ နှစ်ကုန်ပိုင်းမှာ စစ်က္ကသိုလ်​တွေရှိရာ ပြင်ဦးလွင်အနားက ​တောင်းခမ်းအထိ​ရောက်ခဲ့တာက​နေ ထိုးစစ်အရှိန်ရပ်တပ်ခဲ့ရပါတယ်။

ဒါအပြင် တရုတ်အစိုးရက​တော်လှန်​ရေးအဖွဲ့​တွေကို ထိုးစစ်​တွေရပ်ခိုင်း​ပြီး​တော့ တဖက်မှာစစ်တပ်ကို ​ငွေ​ကြေး ၊လက်နက်ခဲယမ်း ၊နည်းပညာ စတာ​တွေကူညီ​ပေးအပ်ခဲ့ပါတယ် ။ဒါ​ကြောင့်အာဏာသိမ်းစစ်တပ်ဟာ ရှမ်း​မြောက်မှာအသက်ရှု​ချောင်သွားတာ​​ကြောင့် စစ်အင်အားကို အခြား​ဒေသ​တွေပို့နိုင်ခဲ့သလို ၊၂၀၂၄ နှစ်ဆန်းပိုင်းကစတင်တဲ့ စစ်မှုထမ်းမ​နေရ ဥပ​ဒေ​ကြောင့် အဓမ္မစု​ဆောင်းထားတဲ့စစ်သား​သစ်​တွေနဲ့တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်တာကို မတ္တရာအပါအဝင်ကျန်​ဒေသ​တွေကိုလုပ်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

မတ္တရာအ​ရှေ့ခြမ်းမတိုင်ခင် စစ်တပ်က ​တော်လှန်​ရေးတပ်​တွေထိန်းချုပ်ထားတဲ့ မတ္တရာမြို့နယ်အ​နောက်ခြမ်းကို တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်ခဲ့ပါတယ်။ စစ်တပ်က မတ္တရာမြို့နယ်အ​နောက်ခြမ်းကို ပြန်ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီး​တော့မှ မန္တ​လေး PDF ​တွေသိမ်းပိုက်ထားတဲ့ အ​ရှေ့ခြမ်းကို တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်ဖို့အချိန်ယူ​သေချာပြင်ဆင်ခဲ့တာပါ။

၂၀၂၅ နှစ်ဆန်းပိုင်းမှာ​တော့ စစ်တပ် တိုက်​​လေယာဥ် ၊Y-2 ဗုံးကြဲ​လေယာဥ်၊ဒရုန်းစတာ​တွေအဓိကသုံးပြီး ​လေ​ကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုနဲ့ လက်နက်ကြီးကိုအားပြု ပြီး မတ္တရာမြို့နယ် အ​ရှေ့ခြမ်းကိုထိုးစစ်ဆင်ခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် နှစ်ဝက်ကြာတဲ့အထိ တော်လှန်ရေးတပ်တွေခုခံနိုင်ခဲ့ပါတယ်။မတ္တရာမြို့နယ်၊အရှေ့တောင်ခြမ်းကထန်းပင်ကုန်းရွာဟာတော်လှန်ရေးတပ်တွေ နဲ့ စစ်တပ်ကြား နယ်နိမိတ်မျဉ်းတခုလို လ​ပေါင်းများစွာဖြစ်ခဲ့ပြီး သူလည်းမသိမ်းနိုင် ကိုယ်လည်းမသိမ်းနိုင်ပဲတိုက်ပွဲ မကြာခဏဖြစ်နေခဲ့တာပါ။

တချိန်တည်းမှာ စစ်တပ်က​နောင်ချိုမြို့နဲ့ သပိတ်ကျင်းမြို့​တွေကို တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်​နေတာဟာ မြို့​တွေကို ပြန်ထိန်းချုပ်နိုင်လုအ​ခြေအ​နေ​ရောက်​နေပါတယ် ။ ရုတ်တရက် ဇူလိုင်လ၂၀ ရက်မှာ​တော့ မန္တ​လေးPDF နဲ့မဟာမိတ်တပ်​တွေက စစ်တပ်ရဲ့ နောက်တန်းအထိုင်စခန်းဖြစ်တဲ့မြကန်သာ နဲ့ သရက်ကိုင်းကျေးရွာကိုပါ ဝင်သိမ်းလိုက်ပါတယ်။

ဒါဟာမန္တလေး- မတ္တရာလမ်းပိုင်း ကိုစိုးမိုးဖို့ကြိုးစားနေတဲ့ စစ်တပ်အထိ နာစေခဲ့တဲ့ တော်လှန်ရေးတပ်တွေ ရဲ့ ကြီးမားအောင်မြင်မှုတခုဖြစ်ပါတယ်။

“ ဒဏ်ရာရလူနာတွေနဲ့ အလောင်းတွေကိုကားကြီး၊ကားငယ်တွေနဲ့ ပြန်သယ်လာတာ။နန်းတွင်းထဲကို မြောက်ဘက်ပေါက်က နေတန်းပို့တာ” လို့ အဲဒီတုန်းက မျက်မြင်တွေ့သူတဦးက ပြောပါတယ်။

ဒီတိုက်ပွဲအပြီးမှာ စစ်တပ်ကလည်း မတ္တရာမြို့နယ်စစ်ဆင်​ရေးကိုအပြောင်းအလဲ​တွေအများကြီးလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ စစ်တပ်ရဲ့ တပ်မ၈၈၊အလယ်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်ထဲကတပ်တွေအပြင် ၊ ပုသိမ်ကြီး၊ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌မန္တလေးမြို့ထဲအောင်ပင်လယ် ပြည်သူ့စစ်၊ရဲမွန်တောင်ပြည်သူ့စစ်၊သီတာယုမွန်ပျူစစ်ကြောင်း၊ပေါ်တာဆွဲခံရတဲ့ သင်တန်းဆင်းစစ်သားသစ်အင်အား ထောင်နဲ့ချီပို့ပြီး​တော့ မြကန်ရွာကိုတန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်လာတာပါ။

အဲဒီနောက် အင်အား၅၀၀ ကျော်ပါ စစ်ကြောင်းနှစ် ကြောင်းကို ပုသိမ်ကြီးမြို့နယ် မြောက်ခြမ်းကနေ စစ်ကြောင်းထိုးခဲ့ပါတယ်။ နောင်ချိုမြို့နယ်ဘက်‌‌ကနေလည်း စစ်ကြောင်းထိုးပြီး အင်အားအများအပြားနဲ့ ထိုးစစ်ဆင်ခဲ့တာပါ။

အဲဒီနောက် စစ်တပ်ကဖယောင်းတောင်ရွှေလုပ်ကွက်ကို ပြန်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး အယ်ဖာဘိလပ် မြေစက်ရုံကိုပါ မ​ရှေးမ​နှောင်းဆက်တိုက်ပြန်သိမ်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

အင်အားအများအပြား​နဲ့ ​ဆေး​ကြောင်​နေသလို မြေပြင်က​နေ အသံခံထိုးစစ်ဆင်တာ၊ အဆိပ်​ငွေ့ ဗုံးအပါအဝင်လေ​ကြောင်းကဗုံးကြဲတာ ၊အသေခံ ဒရုန်း၊ အကြိမ်​ပေါင်းများစွာလက်နက်ကြီးနဲ့တိုက်ခိုက်မှု ​​ကြောင့် တော်လှန်ရေတပ်တွေခုခံရင်း နယ်မြေ တွေဆက်တိုက်ပြန်ဆုတ်ပေးခဲ့ရပါတယ်။

တဖက်မှာ ရှမ်း​မြောက်အပါအဝင် ​ဒေသအချို့ရဲ့လက်နက်ခဲယမ်းရရှိဖို့ အ​ရေးပါတဲ့ ဝတပ်ဖွဲ့ကိုလည်းတရုတ်အစိုးရကအပြင်းအထန်ဖိအား​ပေးတာ​ကြောင့် မဟာမိတ်​တွေကို စစ်​ရေး ၊စီးပွား​ရေး ဘယ်လိုအကူအညီမှ မ​ပေး​တော့ဘူးလို့ ဝ ​ခေါင်း​ဆောင်​တွေက ညီ​နောင်မဟာမိတ်​တွေ နဲ့ ရှမ်း​မြောက်တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့​တွေကိုသြဂုတ်လ တတိယပါတ်မှာ​ခေါ်​ပြောပါတယ်။​နောက်ပိုင်းမှာ ​တော်လှန်​ရေးတပ်​တွေအတွက်လက်နက်ခဲယမ်းရရှိဖို့ ပိုအခက်အခဲဖြစ်လာ​စေခဲ့ပါတယ် ။

အောက်တိုဘာ၂၂ရက်နေ့၊ မနက်၉နာရီလောက်ကစပြီး ဆိပ်သာရွာကိုဝင်တိုးတဲ့စစ်တပ်နဲ့တော်လှန်ရေးတပ်တွေငါးလုံးပြွန်ရွာရဲ့မြောက်ဘက်မှာတိုက်ပွဲအပြင်းအထန်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ကွင်းပြင်လယ်ကွင်းတွေအထိ စစ်တပ်က အင်အားအလုံးအရင်းနဲ့တိုးလာပြီး တော်လှန်ရေးတပ်တွေဘက်ကလက်နက်ကြီး၊စက်လက်တွေ၊လက်နက်ငယ် တွေနဲ့ခုခံ ခဲ့ပေမယ့် ​ဆေး​ကြောင်​နေသလို ကျည်မှန်လည်း​​ရှေ့ဆက်တက်လာပြီး အသေခံတိုက်​နေတဲ့ စစ်တပ်​ကြောင့် PDF ​တွေက နယ်မြေ ပြန်ဆုတ်ပေးလိုက်ရတယ်လို့စစ်​ရေးသတင်းအရင်းအမြစ်ကဆိုပါတယ်။

“ အတုန်းရုန်းလဲ ကျနေတာကြီးကို မြင်နေရတယ်ဗျာ။အဲဒီအပေါ်ကနေကို သူတို့(စကစ)ကဆက်တက်လာတာ။ကျွန်တော်အထင်မူးယစ် ဆေးတွေကျွေးပြီး တိုက်ခိုင်းနေတယ်။မျက်မြင်ကို တရာ လောက်ရှိတယ်လဲကျသွားတာ” လို့ ရှေ့တန်းနယ်မြေ ကိုရောက် နေသူတဦးက သူမြင်​တွေ့ခဲ့ရတာကိုပြောပါတယ်။

စစ်တပ်ဘက်ကလည်း အသေခံ ဒရုန်းတွေနဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့တာမို့ ရဲဘော်‌​တွေလည်း ထိခိုက်ကျဆုံးမှုတချို့ရှိခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီနောက်နယ်မြေတွေဆက်တိုက်ဆုတ် ပေးခဲ့ရတာဟာ နိုဝင်ဘာ၆ ရက်နေ့မှာ မတ္တရာမြို့နယ်အရှေ့ခြမ်းက အင်ကြင်းမြိုင် လေကြောင်းရန်ကာကွယ် ရေးတပ်နဲ့ ဆည်တော်ကြီးရေ လှောင်တမံတို့ ကိုPDF ​တွေထပ်မံလက်လွှတ်ခဲ့ရပြန်ပါတယ်။

နိုဝင်ဘာလ၂၄ရက် နေ့ညပိုင်းမှာ မတ္တရာမြို့နယ်နဲ့ စဉ့်ကူးမြို့နယ်အစပ်က ပတ်လည်အင်း ကျေးရွာကို စစ်တပ်ကဝင် ရောက်မီးရှို့ခဲ့ပြီး စစ်ကြောင်းတွေကို စဉ့်ကူးနယ်စပ်အထိ တိုးခဲ့ပါတယ်။

မတ္တရာမြို့နယ်အစွန်အထိ စစ်တပ်သိမ်းယူခဲ့ပြီးတဲ့ နောက် စဉ့်ကူးမြို့နယ်က‌ဒေသခံတွေဟာလည်း စစ်တပ်က စဥ့်ကူးကိုဆက်ပြီး ထိုးစစ်ဆင်လာနိုင်တာကို​တွေးပြီး စစ်ဘေးရှောင်ကြပါ​တော့တယ်။

ဒီလမ်းကြောင်းဟာ မန္တလေး-မိုး ကုတ်လမ်းပိုင်းကိုစိုးမိုးဖို့ကြိုးစားနေတဲ့စစ်တပ်ရဲ့ရည်မှန်းချက်တဝက်မကပြည့်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။တချိန်တည်းမှာ နိုဝင်ဘာလကုန်ပိုင်းမှာ တရုတ်ရဲ့ ဇာတ်ညွှန်း​ကြောင့် TNLA ရဲ့အကူအညီ မိုးကုတ်မြို့ထဲကိုလည်း စစ်တပ်စတင်ဝင်​ရောက်ဖို့ပြင်​နေပြီဖြစ်ပါတယ် ။

​တော်လှန်​​ရေးတပ်​တွေအ​နေနဲ့ မတ္တရာမြို့နယ်​အ​ရှေ့ခြမ်းက​နေ ​နောက်ဆုတ်ခဲ့ရတာဟာ စစ်တပ်က လူအင်အား ၊လက်နက်အင်အားအများအပြားသုံးလာနိုင်တာ ၊ တရုတ်အကူအညီနဲ့ စစ်တပ်ကရှမ်း​မြောက်မှာ အပစ်ရပ်ပြီး မတ္တရာအပါအဝင်ကျန်​ဒေသ​တွေကိုပိုဖိလာနိုင်တာ ၊တစ်ဖက်မှာ တရုတ်အစိုးရဖိအားကြောင့်​ တော်လှန်​ရေးတပ်​တွေဟာ လက်နက်ခဲယမ်း​တွေရတဲ့ လမ်း​ကြောင်း​တွေပိုကြပ်တည်းလာတာစတာ​တွေ​ကြောင့်ဖြစ်တယ်လို့ စစ်​ရေးအကဲခတ်အချို့ကသုံးသပ်ပါတယ်။

မတ္တရာမြို့နယ်​ရှေ့ခြမ်းကို ​တော်လှန်​ရေးတပ်တွေပြန်လက်လွှတ်ခဲ့ရတာ​ကြောင့် မန္တ​​လေးPDF ဦး​ဆောင်ထိုးစစ်ဆင်ပြီး ရှမ်းမန်းစစ်ဆင်​ရေးမှာ ၂၀၂၄ ဇူလိုင်လကသိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ခဲ့တဲ့ညစဥ့်ကူးမြို့နယ်အတွက်ပါ ဖိအားများ​​စေလာပါတော့တယ်။ ။