အီရန်ဒုံးကျည်တိုက်ခိုက်မှုတွေအတွက် သေချာပေါက် လက်တုံ့ပြန်မယ်လို့ အစ္စရေး ဝန်ကြီးချုပ်ပြော

အစ္စရေးကို ဒုံးကျည်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုအတွက် အီရန်ဟာ သေချာပေါက် ပြန်ပေးဆပ်ရမယ်လို့ အစ္စရေး ဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင် နေတန်ညာဟုက တင်းတင်းမာမာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

အီရန်ဟာ အောက်တိုဘာ ၁ ရက်နေ့ ညပိုင်းက အစ္စရေးနိုင်ငံ အနှံ့ကို ဒုံးကျည်ပေါင်း အစင်း ၁၈၀ လောက်နဲ့ ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့နောက် နေတန်ညာဟုက အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးတစ်ရပ် ခေါ်ယူခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီ အစည်းအဝေး အပြီးမှာတော့ နေတန်ညာဟုက အီရန်ကို လက်တုံ့ပြန်မယ်ဆိုတာ အတည်ပြု ပြောဆိုခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

“သူတို့ ဒီညတော့ တကယ့်အမှားကြီးတစ်ခုကို ကျူးလွန်လိုက်မိတာပဲ။ အဲဒီအတွက် ပြန်ပေးဆပ်ရမယ်”လို့ နေတန်ညာဟုက ဆိုပါတယ်။ အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးထဲမှာလည်း ဝန်ကြီးချုပ်က သူ့ရဲ့နိုင်ငံဟာ ကလဲ့စားချေတာနဲ့ ပတ်သက်ရင် ဘယ်လောက် သည်းကြီးမည်းကြီး လုပ်တတ်သလဲ ဆိုတာကို အီရန်က ကောင်းကောင်း နားမလည်သေးဘူးလို့ မှတ်ချက် ပေးခဲ့ပါတယ်။

Public Service Announcement

“အခုတော့ သူတို့ နားလည်သွားစေရမယ်။ ကျွန်တော်တို့ဟာ ကိုယ်တိုင် သတ်မှတ် တည်ထောင်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းတွေနဲ့အညီ ရပ်တည်သွားမယ်။ အစ္စရေးကို တိုက်တဲ့ ဘယ်သူ့ကိုမဆို ကျွန်တော်တို့ တိုက်ခိုက်မယ်”လို့ နေတန်ညာဟုက ပြောပါတယ်။

လက်ဘနွန်မှာ အခြေစိုက်ပြီး အီရန်ရဲ့ အင်အားအတောင့်တင်းဆုံး ဒေသတွင်း မဟာမိတ်ဖြစ်တဲ့ ဟစ်ဇ်ဘိုလာ ပြောက်ကျားတွေကို အစ္စရေးရဲ့ အပြင်းအထန် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ အရှိန်မြှင့်တင်လာချိန်မှာ အီရန်က အစ္စရေးကို အခုလိုမျိုး ဒုံးကျည်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ဒီနှစ်ထဲမှာ အစ္စရေး ပိုင်နက်ထဲထိ အီရန်ကိုယ်တိုင် ကိုယ်ထိလက်ရောက် ဒုံးကျည်တွေ ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်တဲ့ ဒုတိယအကြိမ်ပါ။ ဧပြီလတုန်းကလည်း အီရန်ဟာ ခရုစ်ဒုံးကျည် အစင်း ၃၀ လောက် အပါအဝင် အစ္စရေးကို ဒုံးကျည်ပေါင်း ၁၄၀ လောက် အစုလိုက်အပြုံလိုက် ပစ်ခတ်ခဲ့ဖူးပါတယ်။

အောက်တိုဘာ ၁ ရက် တိုက်ခိုက်မှုကို အီရန်ရဲ့ အင်အား အတောင့်တင်းဆုံး လက်နက်ကိုင်တပ်ဖြစ်တဲ့ အီရန် တော်လှန်ရေး အစောင့်တပ်က တာဝန်ယူ လုပ်ဆောင်ပြီး နိုင်ငံခေါင်းဆောင် အယာတိုလာ အလီ ခါမေနီ ကိုယ်တိုင်ရဲ့ တိုက်ရိုက် အမိန့်အရ အကောင်အထည် ဖော်ခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ လပိုင်းတွေအတွင်း တော်လှန်ရေး အစောင့်တပ်ရဲ့ ထိပ်တန်း အရာရှိ တစ်ဦးအပြင် အီရန်မဟာမိတ် အင်အားစုတွေရဲ့ ခေါင်းဆောင်ပိုင်းတွေကို အစ္စရေးက လုပ်ကြံ သတ်ဖြတ်ခဲ့တာတွေအတွက် အခုတိုက်ခိုက်မှုနဲ့ တုံ့ပြန်တာ ဖြစ်တယ်လို့ အီရန်က ပြောပါတယ်။

တော်လှန်ရေး အစောင့်တပ်က အခုတိုက်ခိုက်မှုမှာ အီရန်ဟာ မြန်နှုန်းမြင့် ပျံသန်းနိုင်တဲ့ ဟိုက်ပါဆောနစ် ဒုံးကျည်တွေကို ပထမဆုံးအကြိမ် ထုတ်သုံးခဲ့တယ်လို့လည်း ကြေညာပါတယ်။ ပြီးတော့ ဒုံးကျည် အားလုံးရဲ့ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းဟာ ပစ်မှတ်ကို ထိမှန်ခဲ့တယ်လို့လည်း အီရန်ဖက်က ကြွေးကြော်ပါတယ်။

အစ္စရေးကတော့ နိုင်ငံပိုင်နက်ထဲ အီရန်ဒုံးကျည်တချို့ ကျရောက် ပေါက်ကွဲခဲ့တာကို အတည်ပြုပေမယ့် အများစုကို လေထဲမှာတင် ပစ်ချနိုင်ခဲ့တယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ အစ္စရေး ပိုင်နက်ထဲမှာ ထိခိုက် ပျက်စီးမှု အခြေအနေ ဘယ်လောက်ထိ ရှိသလဲ ဆိုတာကို တိတိကျကျ မသိရသေးပါဘူး။ ပြီးတော့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှု သတင်းတွေလည်း မကြားရသေးပါဘူး။

အောက်တိုဘာ ၂ ရက် မနက်ပိုင်းမှာ အီရန်ဆီက ဒုံးကျည် တိုက်ခိုက်မှုတွေ လုံးဝ ရပ်စဲသွားပြီး နောက်ထပ် တိုက်ခိုက်လာမယ့် အလားအလာတွေ မတွေ့ရတော့ဘူး အစ္စရေးက ကြေညာပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တိတိကျကျ ဘာမှ အတည်မပြုနိုင်သေးသလို အစ္စရေးက ဘယ်လောက် အတိုင်းအတာနဲ့ လက်တုံ့ပြန်မလဲ ဆိုတာကလည်း ပဟေဠိ ဆန်နေဆဲပါ။

အစ္စရေးရဲ့ မဟာမိတ် အမေရိကန်က အီရန်အနေနဲ့ အစ္စရေး-ဟစ်ဇ်ဘိုလာ ပဋိပက္ခမှာ ကိုယ်ထိလက်ရောက် ဝင်မပါဖို့ သတိပေးခဲ့ပြီး ရက်ပိုင်းအကြာမှာပဲ အီရန်ရဲ့ဒုံးကျည်တိုက်ခိုက်မှုတွေကို မြင်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အခုဒုံးကျည် တိုက်ခိုက်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အစ္စရေးရဲ့ မဟာမိတ် အနောက်နိုင်ငံတွေက အီရန်ကို အပြင်းအထန် ရှုတ်ချခဲ့ကြပါတယ်။

အီရန်ရဲ့ ဒုံးကျည်ပစ်ခတ်မှုတွေ ရပ်စဲသွားပြီ ဖြစ်ပေမယ့် တိုက်ခိုက်မှု အတိုင်းအတာက အရမ်းကြီးမားခဲ့ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးကို လုံခြုံရေးအရ တပ်လှန့်ထားဆဲလို့ အစ္စရေးစစ်တပ် ပြောရေးဆိုခွင့်ရ အရာရှိ ဒန်နီရယ်လ် ဟာဂါရီက ပြောပါတယ်။ သူကလည်း နေတန်ညာဟုနည်းတူ အီရန်ကို လက်တုံ့ပြန်မယ်ဆိုတာ အတည်ပြုသွားခဲ့ပါတယ်။

“ဒီလို တိုက်ခိုက်မှုမျိုးအတွက် သေချာပေါက် အကျိုးဆက်တွေ ရှိလာပါလိမ့်မယ်။ ကျွန်တော်တို့က အစီအစဉ်တွေ ပြင်ဆင်ထားပြီးသားပါ။ စစ်ဆင်ရေးရဲ့ အချိန်နဲ့ နေရာတွေကို ကျွန်တော်တို့က ရွေးပါမယ်”လို့ သူက ဆိုတယ်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အီရန် တော်လှန်ရေး အစောင့်တပ်ကလည်း အစ္စရေးက အကြမ်းပတမ်း လက်တုံ့ပြန်ရင် အီရန်ဆီကနေ ပိုပြီး ရက်စက်ကြမ်းတမ်းတဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေ ထပ်ပြီး မြင်ရစေမယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ထားပါတယ်။

ကိုးကား: BBC⁩