ABŞ Dövlət Departamenti ABŞ-ın silah ixracının 2023-cü ildə 16 faiz artaraq 238 milyard dollara çatacağını bildirib. Beləliklə, son 5 ildə qlobal silah ixracının 40 faizini ABŞ öz üzərinə götürüb.
Gununsesi.info xəbər verir ki, Fransa təyyarə satışı ilə ikinci yerə yüksəldiyi halda, Rusiyada satışlarda kəskin azalma müşahidə olunub. Türkiyə 1,6 faiz ixracat nisbəti ilə dünyada 11-ci yerdədir.
ABŞ Dövlət Departamenti, Rusiya-Ukrayna müharibəsinin üçüncü ili səbəbiylə qlobal silah ticarətinin artdığı bir vaxtda, 2023-cü ildə ABŞ hərbi texnikasının xarici hökumətlərə satışının 16 faiz artaraq 238 milyard dollara çatacağını açıqlayıb.
Qlobal qeyri-sabitliyin artması fonunda satışların artacağı proqnozlaşdırılır.
Dövlət Departamenti bəyan edib ki, silah satışı və təhvil-təslimatı “ABŞ-ın regional və qlobal təhlükəsizliyə potensial uzunmüddətli təsirləri olan mühüm xarici siyasət alətləri” kimi baxılır.
Xarici hökumətlər ABŞ şirkətlərindən iki yolla silah ala bilər: şirkətlərlə birbaşa danışıqlar və ya hökumətin paytaxt Vaşinqtonda Müdafiə Nazirliyinin rəsmisi ilə əlaqə saxlamasından sonra başlayan hərbi satışlar. Hər ikisi ABŞ hökumətindən icazə tələb edir.
ABŞ şirkətləri tərəfindən birbaşa hərbi satışlar 2022-ci maliyyə ilində 153,6 milyard dollardan 2023-cü maliyyə ilində 157,5 milyard dollara yüksəlib, ABŞ hökuməti tərəfindən təşkil edilən satışlar isə 2023-cü ildə əvvəlki 51,9 milyard dollardan 80,9 milyard dollara yüksəlib.
İllik hesabata görə, ABŞ-ın xaricə silah satışı ikinci yerdə olan Fransadan üç dəfəyə çatıb, eyni zamanda Çinin hərbi ambisiyaları ilə bağlı narahatlıqlar ABŞ-ın Asiya və Çindəki tərəfdaşlarına təzyiqi artırıb. Sülh Araşdırmaları İnstitutu (SIPRI).O, müttəfiqlərinə satışlarını artırır.
Silah ixracatında ABŞ-a rəqib olan Rusiya üçüncü yerə enərkən, Fransa reytinqdə ikinci yerə yüksəlib. Çin dördüncü, Almaniya isə beşinci olub. Siyahıdakı ilk beş ölkə bütün silah ixracının 75 faizini təşkil edir.
ABŞ 107 ölkəyə silah göndərib. Bu rəqəm sonrakı iki ən böyük ixracatçının cəmindən çoxdur.
ABŞ Türkiyəyə 40 yeni F-16-nın tədarükü və hazırda mövcud olan 79-un yenilənməsi ilə bağlı paket razılaşmasını təsdiqləyib.
Son illərdə olduğu kimi, ABŞ-ın silah ixracının ən böyük payı, 38 faizi Yaxın Şərq ölkələrinin payına düşüb. 28 faizi Avropa ölkələrinə göndərilib.
ABŞ 25 ildə ilk dəfə Asiya və Okeaniyaya ən böyük silah tədarükçüsü oldu. Bu, Vaşinqtonun Çinin Tayvana və ümumilikdə regiona qarşı siyasətindən artan narahatlığını əks etdirir.
Hesabata görə, ABŞ-ın Yaponiyaya silah ixracı son 5 ildə 161 faiz artıb.
Hindistan, Səudiyyə Ərəbistanı və Qətər ilk üç silah idxalçısı olub.
Rusiya-Ukrayna müharibəsi Moskvanın müdafiə ixracını dayandırıb. Rusiyanın ixrac həcmi keçən illə müqayisədə 2022-ci ildən 52 faiz azalıb.
2019-cu ildə 31 ölkəyə əsas silah satan Rusiya istehsal gücünü öz qüvvələrinə ayırdığı üçün ötən il cəmi 12 ölkəyə silah ixrac edib.
Rəqəmlərə görə, son iki ildə Ukrayna dünyanın dördüncü ən böyük silah idxalçısı olub və 30-dan çox ölkədən böyük silah transferləri həyata keçirib.
Çinin silah ixracı və idxalı azalıb. Qlobal silah ixracının təqribən 6 faizini təşkil edən Çin 40 ölkəyə iri silah göndərdi, lakin bu ixracatın 61 faizi yalnız Pakistana gedib.
Rəqəmlər göstərir ki, Fransa ilk dəfə olaraq dünyanın ikinci ən böyük silah ixracatçısı olub. Rafale qırıcı təyyarələrinin əsasən Yaxın Şərq və Cənubi və Cənub-Şərqi Asiya ölkələrinə ABŞ və ya Rusiyadan asılılıqdan qaçmağa çalışan ölkələrə təhvil verilməsinin kəskin artması səbəbindən ixracı demək olar ki, iki dəfə artıb. Fransa Yunanıstana “Rafale” təyyarələrini də satıb.
Gununsesi.info
