ABŞ prezidentliyinə namizədlərdən olan Donald Trampın bir gün əvvəl NATO ilə bağlı dediyi sözlər diqqəti Alyansa yönəldib.
Gununsesi.info xəbər verir ki, ABŞ noyabrın 5-də keçiriləcək prezident seçkiləri ab-havasına daxil olarkən keçmiş prezident, Respublikaçılar Partiyasının namizədi Donald Trampın NATO ilə bağlı dediyi sözlər müzakirə olunmaqda davam edir.
Trampın həftə sonu Rusiyaya müdafiə xərclərinə ədalətli töhfə verməyən NATO ölkələrinə ‘”istədiyini etməyə” icazə verilməli olduğu barədə bəyanatı böyük reaksiyaya səbəb olub.
2014-cü ildə NATO üzvləri ümumi daxili xərclərin (ÜDM) 2%-ni müdafiə xərclərinə ayırmağı öhdələrinə götürüblər. Bununla belə, Britaniya mediası ən aktual məlumatları paylaşaraq, NATO-nun 31 üzvündən yalnız 11-nin bu məqsədə nail olduğunu açıqlayıb.
İngilis “Daily Mail” qəzeti “Hansı ölkələr minimum 2 faiz xərcləyir, hansı ölkələr ABŞ və İngiltərənin himayəsinə arxalanır. Bu qrafik Avropanın üçdə birinin hesabını ödəmədiyini göstərir” başlığ ilə yazı dərc edib.
Ötən ilin iyul ayında edilən hesablamalara görə, 31 NATO ölkəsindən yalnız 11-i 2023-cü ildə ÜDM-in 2%-i olan müdafiə xərcləri hədəfinə çatmaq yolundadır. Bu üzvlər müvafiq olaraq 3,9% və 3,49% pay verən Polşa, ABŞ, Yunanıstan, Estoniya, Litva, Finlandiya, Rumıniya, Macarıstan, Latviya, İngiltərə və 2,03% ilə baryeri yeni keçən Slovakiyadır.
Avropa İttifaqının (Aİ) iqtisadi ağır çəkisi olan və birliyin qurucu üzvləri olan Fransa və Almaniya müvafiq olaraq 1,9% və 1,57% göstərici ilə baryeri keçə bilməyiblər. Almaniya rəsmiləri Rusiyanın Ukraynadakı müharibəsinə cavab olaraq yaradılmış 1 milyard avroluq xüsusi fondun sayəsində bu il 2%-lik hədəfə çatmağı gözlədiklərini bildiriblər. ÜDM-in 2%-lik müdafiə xərcləri hədəfinə çata bilməməsinə baxmayaraq, Almaniya Ukraynanın silahlanmasına ən böyük töhfə verən ikinci ölkədir və kansler Olaf Şolts digər Aİ ölkələrini daha çox töhfə verməyə sövq edir.
NATO rəqəmlərinə görə, milli ÜDM-ə nisbətən ən az xərcləyənlər müvafiq olaraq cəmi 1,26%, 1,26% və 0,72% ilə İspaniya, Belçika və Lüksemburq olub. Lüksemburqun digər NATO ölkələri ilə müqayisədə kiçik ölçüsü və resursları nəzərə alınmaqla eyni tələblərə cavab verməsi gözlənilmir və İslandiyanın NATO-nun qurucu üzvü olmasına baxmayaraq, öz ordusu olmadığı üçün siyahıda yoxdur.
Məlumatları bilən insanlara görə, NATO-nun yaxın günlərdə 2%-lik hədəfə çatan daha çox müttəfiqi göstərən yenilənmiş rəqəmlər açıqlayacağı gözlənilir.
Yaxın gələcəkdə təhlükəsizlik blokunun 32 ölkəyə genişlənməsi də planlaşdırılır və İsveç Macarıstanın baş naziri Viktor Orbanın qaldırdığı maneələrə görə ərizəsinin təsdiqlənməsini gözləyir.
Bununla belə, hazırkı rəqəmlərə görə, müdafiə xərcləri ÜDM-in 1,5%-dən aşağı olaraq qalan İslandiya və Lüksemburq istisna olmaqla, yeddi üzv dövlət var.
“Daily Mail”in yaydığı məlumatlara görə, daha sonra Türkiyə və İspaniya gəlir. Bildirilib ki, Türkiyənin xərcləri ÜDM-in 1,31 faizinə uyğundur.
Gununsesi.info
