İsrailə hərbi yardım Bayden üçün başqa bir səhv hesablama ola bilər. Bu ölkəyə sarsılmaz dəstəyini bəyan edərək, o, özünü qüvvələrin məcburi şəkildə Təl-Əvivə və Kiyevə səpələnməsi riski ilə üz-üzə qoyub. Bu, ABŞ-ın Çinlə qarşıdurmasının qarşısını alacaq.
Gununsesi.info xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, Amerika hökuməti HƏMAS-ın hücumlarından sonra İsrailə hərbi yardım göstərməyə başlayıb. Əgər Vaşinqton Rusiya ilə mübarizəni davam etdirən Ukraynanı dəstəkləyərək Yaxın Şərqdə genişmiqyaslı hərəkətə keçsə, bu, yanlış hesablama olacaq, çünki ABŞ, eyni zamanda, Çini cilovlamağa çalışır. İranın HƏMAS tərəfdarı siyasəti ABŞ-ın qlobal təhlükəsizlik strategiyasını poza bilər.
Oktyabrın 9-da ABŞ prezidenti Co Bayden Böyük Britaniya, Fransa, Almaniya və İtaliya liderləri ilə telefon danışığı aparıb. Söhbətlər nəticəsində onların HƏMAS-ın hərəkətlərini pisləyən birgə bəyanatı dərc olunub. Tərəflər “əsassız və qeyri-qanuni terror aktlarını” tənqid edib, həmçinin İsrailə “sarsılmaz və vahid dəstək” ifadə ediblər.
2021-ci ilin avqustunda Bayden administrasiyası ABŞ qoşunlarını Əfqanıstandan çıxarıb. O, Səudiyyə Ərəbistanı ilə İsrail arasında münasibətləri normallaşdırmaq üçün danışıqları təşviq edib, eyni zamanda, Yaxın Şərqdə terrorizmlə mübarizədə birbaşa iştirakını azaldıb.
ABŞ özünü ərəb dünyasının lideri hesab edən Səudiyyə Ərəbistanı vasitəsilə anti-İran şəbəkəsi yaratmağa, eləcə də Yaxın Şərqdə vəziyyəti sabitləşdirməyə ümid edirdi. Bu bölgədə onlar diqqətlərini terrorla mübarizədən Çinlə rəqabətə yönəldiblər və öz siyasətlərində təhlükəsizliyi deyil, iqtisadiyyatı ön plana çəkiblər.
Vaşinqton geniş iqtisadi zonanın yaradılmasını nəzərdə tutan “Bir kəmər, bir yol” kimi təşəbbüslərə əsaslanan Pekinin artan təsirini nəzərə alır. Çin Səudiyyə Ərəbistanı ilə İran arasında diplomatik münasibətlərin bərpasında vasitəçi kimi çıxış edib, ABŞ isə geridə qalıb.
Hindistan-Yaxın Şərq-Avropa iqtisadi dəhlizinin yaradılması üçün sentyabr ayında elan edilmiş Amerika proqramı, infrastrukturun inkişafı vasitəsilə birincisini Yaxın Şərq vasitəsilə ikincisi ilə birləşdirən Çin layihəsinə qarşı çəkidən başqa bir şey deyil.
Bu dəhliz logistika infrastrukturunu yaradacaq və Səudiyyə Ərəbistanı, İsrail, İordaniya və digər ölkələr vasitəsilə enerji və yüklərin səmərəli daşınmasına imkan verəcək telekommunikasiya şəbəkəsini formalaşdıracaq. ABŞ proqramının məqsədi İran istisna olmaqla, Yaxın Şərq dövlətləri arasında əlaqələri əməli faydalar əsasında gücləndirməkdir.
Yaxın Şərqdəki gərginlik ABŞ qüvvələrinin daha bir böyük yerdəyişməsinə məcbur edərsə, Bayden administrasiyasının Tayvan Boğazı və Cənubi Çin dənizini sabitləşdirmək üçün Çinə diqqət yetirməsi ilə bağlı planı yenidən nəzərdən keçirilməli olacaq.
ABŞ-ın Rusiyaya münasibətdə diplomatik kursu və təhlükəsizlik strategiyası yanlış olduğu ortaya çıxıb.
Bayden ilk dəfə vəzifəyə gələndə hərbi resurslarını Çinə yönəltmək üçün Rusiya ilə gərginliyi azaltmağa çalışıb. Lakin 2022-ci ilin fevralında Ukraynada münaqişə başlayandan sonra vəziyyət kəskin şəkildə dəyişib və nəticədə Avropada yerləşən Amerika əsgərlərinin sayı 20 mindən çox artıb. Kiyevə hərbi yardım da davam etməli olacaq ki, bu da Vaşinqtonun yükünü artıracaq.
Yaxın Şərqdə və Ukraynada baş verən hadisələrdə məcburi iştirak vəziyyətində ABŞ Orta Krallıqla hərbi çəkişmələrdən qaçmağa çalışacaq. İndi ABŞ üçün prioritet noyabrın ortalarında ABŞ-Çin sammitinin keçirilməsidir və Bayden buna hazır olduğunu bəyan edib.
ABŞ-da gələn payızda keçiriləcək prezident seçkiləri ərəfəsində müxalif Respublikaçılar Partiyası hakimiyyətin İrana qarşı siyasətinə “hücum” edir.
Sentyabr ayında Bayden administrasiyası Tehranın saxladığı beş Amerika vətəndaşı müqabilində Amerikanın həbsində olan iranlıları azad edib. O, həmçinin İranın xarici aktivlərinin qismən dondurulmasını aradan qaldırmağa razılaşıb.
Oktyabrın 9-da etdiyi çıxışında keçmiş Respublikaçı prezident Donald Tramp Baydeni sonuncunun İran siyasətinə görə İsrailə xəyanət etməkdə ittiham edib.
Səid Əhmədli
Gununsesi.info
