İnternet ve sosyal medya kullanımı her geçen gün artıyor. Siber ortamda işlenen suçların oranı da yükseliyor. Özellikle, çocuklar ve gençler risk altında bulunmaktadır. İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü; Suçlarla Mücadele Şübe Müdürlüğü, Siber Suçlarla Mücadele için Siberay Projesini hayata geçirdi. Projenin adı ise Siberay. Hedef, farkındalık oluşturarak siber suçları işlenmeden önlemek. Böylece özellikle çocuk ve gençlerin sanal ortamdaki tehlikelerden korunması amaçlanıyor.
Siber Suçlarla Mücadele ekipleri, güvenli internet için sanal ortamı 7 gün 24 saat tarıyor. İnternet dolandırıcıları ve kara propaganda üreticileri tek tek tespit ediliyor. Siber zorbalara gecikmeden müdahale ediliyor.
Siberay programının temel amacı güvenli internet kullanımı için kullanıcılara ve vatandaşlara yol göstermektir.
Ulusal ve uluslararası platformlarda, siber güvenlik, teknoloji kullanımı, sosyal medya kullanımı, siber zorbalık ve teknoloji bağımlılığı gibi konularda farkındalık oluşturarak; internet, ekran, teknoloji bağımlılığı gibi kişiye ve topluma zarar veren alışkanlıklarla, siber zorbalıkla ve her türlü siber suçlarla eylem daha oluşmadan mücadele etmektir.
Programın amacı, toplumun her bir ferdinin interneti ve teknolojiyi güvenli, faydalı, etkili şekilde kullanmalarını sağlamaya yönelik faaliyetler, içerikler, çalıştaylar, çevrimiçi ve çevrimdışı konferanslar, ürünler geliştirerek vatandaşların farkındalık ve bilinç düzeyinin artırılmasına katkıda bulunmaktır.
Siber suç, bir bilişim sistemlerine izinsiz olarak hukuka aykırı bir şekilde girilmesi, verileri şifreleme, ele geçirme, yerini değiştirme, sistemlerin erişiminin engelleme gibi siber suç teşkil eden durumun elektronik ortamda gerçekleştirilmesi ile ortaya çıkmaktadır. Basit gibi görülebilir fakat başkasına ait bir sosyal medya hesabına veya e-posta adresine bilgisi ve rızası dışında erişim yapmak suçtur. Siber suçun, fiziksel olarak işlenen tehdit, şantaj, hakaret gibi suçlardan hiçbir farkı yoktur. Bilişim sistemleri üzerinden suç işleyen kişiler olarak tanımlanmaktadır. Bu suçu işleyenleri, korsan veya kötü niyetli hacker gibi tanımlayabiliriz. Siber suç işlenirken hedef, kişinin maddi mal varlığı veya kullandığı sistemler olabilir. Bu sistemlere izinsiz erişen, kayıt eden, zarar veren, veri kopyalayan, özel hayata müdahale eden kişiler siber suçlu olarak tanımlanır.
Siber suçlarla mücadele özellikle spor sektöründe başlayan dijitalleşme ile birlikte önem arz etmektedir.
Dijital oyunlar için dünya çapında kapsayıcı bir derecelendirme standartı olarak PEGI ’nin (Avrupa Oyun Bilgi Sistemi-Pan European Game Information) dikkate alınması tavsiye edilmektedir. PEGI, dijital oyunların yalnızca yaş gruplarına uygunluk bakımından değil, aynı zamanda içeriklerinin barındırdığı şiddet, kaba dil ve korku gibi farklı öğeler bakımından da sınıflandırıldığı bir derecelendirme sistemidir.
Özellikle çocukların ve gençlerin yaş ve gelişimlerine uygun oyunların seçilmesi, uygunsuz içeriğe sahip oyunların olumsuz etkilerine maruz kalmamaları için denetleyici gözetimin sürdürülmesi konusunda en büyük görev aile büyüklerine düşmektedir.
Sadece çocuklarda değil genç yetişkinlerde de sıklıkla gözlemlenen bir bağımlılık türü olan oyun bağımlılığı, özellikle ekran karşısında saatlerce oyun oynama alışkanlığına işaret etmektedir. Oyun, bebeklikten başlayarak insanın yaşamı boyunca çeşitli biçimlerde ortaya çıkan ancak bireyin büyümesi ile biçim değiştirse de boş zaman geçirme ve eğlence aracı olarak her zaman varlığını sürdüren bir etkinliktir. Oyun, hayal gücü ile ilgili olup belirli bir düzeyde öğretici ve eğitici etkilere de sahiptir. Ancak son yıllarda oyunların video oyunlarına, dijital oyunlara ve sanal oyunlara doğru evrimi ile teknoloji bağımlılığına eşlik eden oyun bağımlılığının da gündeme gelmesine yol açmıştır.
Ayrıca; spor sektöründe internet kullanımın artması ile sporda şans oyunlarına yönelim artmıştır. Bu şans oyunları birçok yasa dışı platformlarda gerçekleştirilmektedir. Yasa dışı şans oyunlarının suç olduğu gibi kişilerin spor müsabakalara dayalı şans oyunu oynayanların ve bunların teşvik edilmesi de suçtur. Siberay Projesi kapsamında: yasa dışı şans oyunların kırmızı kart sloganı ile mücadele sürdürülmektedir.
Bu çerçevede; Sorunla karşılaştığımız yer, amacını net bir şekilde anlamadan teknolojinin kullanılmasıdır. Dijital medya okuryazarlığı, yeni iletişim, paylaşım teknolojilerinin ve ortamlarının niteliklerini kavramak, kültürel özelliklerini bilmek ve yeni medya diline hâkim olmak önem arz etmektedir.
Dijitalleşme ile başlayan spor sektöründe de siber suçların artması ile birlikte, sosyal medya ve dijital oyun bağımlığı ile yasa dışı şans oyunları ile mücadelede spor kurumlarına da önemli görevler düşmektedir. Siberay Projesi ile Spor sektörünün iletişim içerisinde birlikte hareket etmesi, siber suçlar ve suçlularla mücadeleyi güçlendirecektir.
Sebahattin Devecioğlu
Gununsesi.info
